सौ. अलकाताई राकेश फुलझेले उपक्रमशील शिक्षिका 'महाराष्ट्र शिक्षक पॅनल' च्या सक्रिय संचालक तालुका जिल्हा पालघर यांनी शाळेत राबवलेले व स्वतः लेखन केलेले...
"माझी शाळा ~ माझे उपक्रम"
सर्व शिक्षकांना वर्गात अध्यापन आनंददायी करण्यासाठी उपयुक्त पडतील असे विषयवार उपक्रम... व मेजवानी मराठी नवोपक्रम मालिका...
मराठी नवोपक्रम मालिका...!! भाग -- ११
भाषिक खेळ -२
━━═•◆●★◆★●◆•═━━
👉इयत्ता — दुसरी ते पाचवी पर्यंत उपक्रम घेता येतो.
👉कृती —
🔹पाच-पाच विद्यार्थ्यांचे गट तयार करा.
🔸सर्वांना भाषिक खेळाचे नियम समजावून सांगा.
🔹शब्दातील अक्षरांचा क्रम बदलला तरी नवीन अर्थाचा दुसरा शब्द तयार करण्यास सांगा.
🔸 ~उदा.~ नदी — दीन
🔹नवीन अर्थाचा शब्द तयार करतांना अक्षरांचे कानामाञा,वेलांटी बदलायची नाही.
🔸अशाप्रकारे गटातील विद्यार्थ्यांनी शब्द तयार करायचे.
🔹जो गट जास्तीत जास्त शब्द तयार करतील तो गट विजयी घोषित करावा.
👉 उपक्रमाची निष्पत्ती...
🎯विद्यार्थ्यांना शब्द खेळाची गोडी लागली.
🎯अर्थपूर्ण शब्द तयार करता येतात.
🎯मराठीच्या तासाला विद्यार्थी न कंटाळता सहभागी झाला.
❀▬▬▬▬❀♏💲🅿 ❀▬▬▬▬❀
✍ सौ. अलका राकेश फुलझेले ✍
❂~✧~●~~●~~●★●~~●~~●~✧~❂
मराठी नवोपक्रम मालिका...!! भाग -- १२
भाषिक खेळ — 3 व ४
━━═•◆●★◆★●◆•═━━
👉 कृती —
🔹वर्गातील विद्यार्थ्यांचे दोन गट तयार करा.
🔸दोन्ही गटाचा गटप्रमुख नेमावा.
🔹पहिल्या गटाला पुढील भाषिक खेळ द्या...👇
🔸तीन अक्षरी असे शब्द लिहा जे उलटसुलट कसेही वाचले तरी शब्द तोच राहतो.
🔹 ~उदा —~ जहाज,टोमॅटो,नमन,रबर....
🔸दुसर्या गटाला पुढील भाषिक खेळ द्या...👇
🔹जोडीने येणारे शब्द लिहा.
🔸 ~उदा —~ केरकचरा बाजारहाट,वरणभात,भाजीपाला....
🔹शिक्षक दोन्ही गटातील विद्यार्थ्यांचे शब्द तपासून संग्रह वहीत शब्दांचे लेखन करण्यास सांगतील.
👉 उपक्रमाची निष्पत्ती...
🎯विद्यार्थ्यांना शब्द खेळाची गोडी निर्माण करणे.
🎯विद्यार्थ्यांच्या कल्पनाशक्ती,विचारशक्ती यांना चालना मिळाली.
🎯मराठी विषय समृद्ध करण्यासाठी भाषिक खेळाचा फायदा झाला.
🎯खेळातूनही ज्ञान प्राप्त झाले.
❀▬▬▬▬❀♏💲🅿 ❀▬▬▬▬❀
✍ सौ. अलका राकेश फुलझेले ✍
मराठी नवोपक्रम मालिका..!! भाग -- १3
भाषिक खेळ-५, चला प्रतिशब्द शोधूया...!!
━━═•◆●★◆★●◆•═━━
👉 ~खालील भाषिक खेळ घेण्यापूर्वी आठ दिवस समानार्थी शब्दांचे तक्ते नियमित वाचन करून घेतले.~
👉इयत्ता — पाचवी
👉 कृती —
🔹पाच पाच विद्यार्थ्यांचे गट तयार करावे.
🔸गटाचा गटप्रमुख शिष्यवृत्ती परीक्षेला बसलेला विद्यार्थी नेमावा.
🔹प्रत्येक गटाला पाच-पाच शब्द सांगा.
🔸शिक्षक भाषिक खेळ समजावून सांगतील.
🔹गटप्रमुखाने गटातील विद्यार्थ्यांशी चर्चा करून जास्तीत-जास्त प्रतिशब्द लिहावे.
🔸उदा. — १ ) आई = माता,माय,जननी,माऊली,मातोश्री.....
🔹सर्व गटातील प्रतिशब्द तपासून संग्रह वहीत लेखन करून घ्यावे.
🔸सर्वात जास्त प्रतिशब्द लिहिणार्या गटाचे टाळ्या वाजवून अभिनंदन करावे.👏
👉 उपक्रमाची निष्पत्ती...
🎯विचारशक्तीला चालना देणे.
🎯शब्दसंपत्ती वाढविणे.
🎯मराठी विषयाची आवड निर्माण करणे.
🎯मराठी विषय समृद्ध करण्यासाठी भाषिक खेळाचा फायदा झाला.
❀▬▬▬▬❀♏💲🅿 ❀▬▬▬▬❀
✍ सौ. अलका राकेश फुलझेले ✍
❂~✧~●~~●~~●★●~~●~~●~✧~❂
मराठी नवोपक्रम मालिका..!! भाग -- १४
भाषिक खेळ - 6 🔗 शब्दसाखळी 🔗
━━═•◆●★◆★●◆•═━━
👉 ~भाषेवर प्रभुत्व मिळविण्यासाठी विद्यार्थ्यांची शब्दसंपत्ती वाढविणे गरजेचे आहे.त्यासाठी भाषिक खेळ मोलाचे कार्य करतात.~ 👇
👉इयत्ता — तिसरी
👉कृती —
🔹पाच-पाच विद्यार्थ्यांचे चार गट तयार करा.
🔸गटाचा गटप्रमुख नेमावा.
🔹विद्यार्थ्यांना भाषिक खेळ फळ्यावर समजावून सांगा.
🔸ज्या शब्दांना काना,माञा,वेलांटी,उकार नसलेले शब्द लिहिण्यास सांगा.
🔹उदा. — खणखण, छमछम, टपटप,भरभर......अशी शब्दसाखळी तयार करण्यास सांगा.
🔸सारखे जोडून येणार्या शब्दांची शब्दसाखळी तयार करण्यासाठी १५ मिनिटे वेळ द्यावा.
🔹१५ मिनिटात जो गट सर्वात जास्त व अचूक शब्द लिहिणार त्या गटाला विजयी घोषित करावे.
🔸विजयी गटाचे टाळ्या वाजवून अभिनंदन करावे.👏
🔹संग्रह वहीत सर्व शब्दांचे लेखन करून घ्यावे.
👉 उपक्रमाची निष्पत्ती...
🎯भाषेच्या अध्यापनाची आवड निर्माण करणे.
🎯भाषेचे अध्यापन मनोरंजक करणे.
🎯विद्यार्थ्यांच्या बुद्धीला चालना देणे.
🎯विद्यार्थ्यांच्या तर्कशक्तीत वाढ होते.
🎯विद्यार्थ्याची संग्रहवृत्ती वाढविणे.
❀▬▬▬▬❀♏💲🅿 ❀▬▬▬▬❀
✍ सौ. अलका राकेश फुलझेले ✍
❂~✧~●~~●~~●★●~~●~~●~✧~❂
मराठी नवोपक्रम मालिका..! भाग -- १५
भाषिक खेळ - 7, चला वाचूया... लिहूया...!
━━═•◆●★◆★●◆•═━━
👉इयत्ता — तिसरी
👉कृती—
🔹दोन-दोन विद्यार्थ्यांचे गट तयार करा.
🔸रेस्टारंट पद्धतीप्रमाणे वर्गातील विद्यार्थ्यांची बैठक व्यवस्था केली.
🔹मराठी बालभारती पुस्तकातील प्रत्येक जोडीला एक-एक पाठ वाटून दिला.
🔸पाठाचे प्रथम वाचन करण्यास सांगीतले.
🔹पाठात आलेले काना,र्हस्व-दीर्घ वेलांटी एक माञा,दोन माञा शब्दांचे वर्गीकरण करून यादी तयार करण्यास सांगीतली.
🔸पाठात आलेले अनुस्वारयुक्त शब्द,जोडाक्षरयुक्त शब्द शोधून यादी तयार करण्यास सांगीतली.
🔹जी जोडी सर्वात आधी सर्व शब्दांचे स्वरचिन्हानुसार वर्गीकरण करून यादी तयार करेल त्या जोडीचे टाळ्या वाजवून अभिनंदन करावे.👏
🔸वरील प्रमाणे रोज एका पाठातील शब्दांचे वर्गीकरण करुन आणण्यासाठी गृहपाठ द्यावा.
🔹वर्गातील विद्यार्थ्यांचे दोन गट तयार करा.
🔸दोन्ही गटाचा गटप्रमुख नेमावा.
🔹पहिल्या गटाला पुढील भाषिक खेळ द्या...👇
🔸तीन अक्षरी असे शब्द लिहा जे उलटसुलट कसेही वाचले तरी शब्द तोच राहतो.
🔹 ~उदा —~ जहाज,टोमॅटो,नमन,रबर....
🔸दुसर्या गटाला पुढील भाषिक खेळ द्या...👇
🔹जोडीने येणारे शब्द लिहा.
🔸 ~उदा —~ केरकचरा बाजारहाट,वरणभात,भाजीपाला....
🔹शिक्षक दोन्ही गटातील विद्यार्थ्यांचे शब्द तपासून संग्रह वहीत शब्दांचे लेखन करण्यास सांगतील.
👉 उपक्रमाची निष्पत्ती...
🎯विद्यार्थ्यांना शब्द खेळाची गोडी निर्माण करणे.
🎯विद्यार्थ्यांच्या कल्पनाशक्ती,विचारशक्ती यांना चालना मिळाली.
🎯मराठी विषय समृद्ध करण्यासाठी भाषिक खेळाचा फायदा झाला.
🎯खेळातूनही ज्ञान प्राप्त झाले.
❀▬▬▬▬❀♏💲🅿 ❀▬▬▬▬❀
✍ सौ. अलका राकेश फुलझेले ✍
❂~✧~●~~●~~●★●~~●~~●~✧~❂
▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂
▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂
🔴🔵🟢🔘🟢🔵🔴
भाषिक खेळ-५, चला प्रतिशब्द शोधूया...!!
━━═•◆●★◆★●◆•═━━
👉 ~खालील भाषिक खेळ घेण्यापूर्वी आठ दिवस समानार्थी शब्दांचे तक्ते नियमित वाचन करून घेतले.~
👉इयत्ता — पाचवी
👉 कृती —
🔹पाच पाच विद्यार्थ्यांचे गट तयार करावे.
🔸गटाचा गटप्रमुख शिष्यवृत्ती परीक्षेला बसलेला विद्यार्थी नेमावा.
🔹प्रत्येक गटाला पाच-पाच शब्द सांगा.
🔸शिक्षक भाषिक खेळ समजावून सांगतील.
🔹गटप्रमुखाने गटातील विद्यार्थ्यांशी चर्चा करून जास्तीत-जास्त प्रतिशब्द लिहावे.
🔸उदा. — १ ) आई = माता,माय,जननी,माऊली,मातोश्री.....
🔹सर्व गटातील प्रतिशब्द तपासून संग्रह वहीत लेखन करून घ्यावे.
🔸सर्वात जास्त प्रतिशब्द लिहिणार्या गटाचे टाळ्या वाजवून अभिनंदन करावे.👏
👉 उपक्रमाची निष्पत्ती...
🎯विचारशक्तीला चालना देणे.
🎯शब्दसंपत्ती वाढविणे.
🎯मराठी विषयाची आवड निर्माण करणे.
🎯मराठी विषय समृद्ध करण्यासाठी भाषिक खेळाचा फायदा झाला.
❀▬▬▬▬❀♏💲🅿 ❀▬▬▬▬❀
✍ सौ. अलका राकेश फुलझेले ✍
❂~✧~●~~●~~●★●~~●~~●~✧~❂
मराठी नवोपक्रम मालिका..!! भाग -- १४
भाषिक खेळ - 6 🔗 शब्दसाखळी 🔗
━━═•◆●★◆★●◆•═━━
👉 ~भाषेवर प्रभुत्व मिळविण्यासाठी विद्यार्थ्यांची शब्दसंपत्ती वाढविणे गरजेचे आहे.त्यासाठी भाषिक खेळ मोलाचे कार्य करतात.~ 👇
👉इयत्ता — तिसरी
👉कृती —
🔹पाच-पाच विद्यार्थ्यांचे चार गट तयार करा.
🔸गटाचा गटप्रमुख नेमावा.
🔹विद्यार्थ्यांना भाषिक खेळ फळ्यावर समजावून सांगा.
🔸ज्या शब्दांना काना,माञा,वेलांटी,उकार नसलेले शब्द लिहिण्यास सांगा.
🔹उदा. — खणखण, छमछम, टपटप,भरभर......अशी शब्दसाखळी तयार करण्यास सांगा.
🔸सारखे जोडून येणार्या शब्दांची शब्दसाखळी तयार करण्यासाठी १५ मिनिटे वेळ द्यावा.
🔹१५ मिनिटात जो गट सर्वात जास्त व अचूक शब्द लिहिणार त्या गटाला विजयी घोषित करावे.
🔸विजयी गटाचे टाळ्या वाजवून अभिनंदन करावे.👏
🔹संग्रह वहीत सर्व शब्दांचे लेखन करून घ्यावे.
👉 उपक्रमाची निष्पत्ती...
🎯भाषेच्या अध्यापनाची आवड निर्माण करणे.
🎯भाषेचे अध्यापन मनोरंजक करणे.
🎯विद्यार्थ्यांच्या बुद्धीला चालना देणे.
🎯विद्यार्थ्यांच्या तर्कशक्तीत वाढ होते.
🎯विद्यार्थ्याची संग्रहवृत्ती वाढविणे.
❀▬▬▬▬❀♏💲🅿 ❀▬▬▬▬❀
✍ सौ. अलका राकेश फुलझेले ✍
❂~✧~●~~●~~●★●~~●~~●~✧~❂
मराठी नवोपक्रम मालिका..! भाग -- १५
भाषिक खेळ - 7, चला वाचूया... लिहूया...!
━━═•◆●★◆★●◆•═━━
👉इयत्ता — तिसरी
👉कृती—
🔹दोन-दोन विद्यार्थ्यांचे गट तयार करा.
🔸रेस्टारंट पद्धतीप्रमाणे वर्गातील विद्यार्थ्यांची बैठक व्यवस्था केली.
🔹मराठी बालभारती पुस्तकातील प्रत्येक जोडीला एक-एक पाठ वाटून दिला.
🔸पाठाचे प्रथम वाचन करण्यास सांगीतले.
🔹पाठात आलेले काना,र्हस्व-दीर्घ वेलांटी एक माञा,दोन माञा शब्दांचे वर्गीकरण करून यादी तयार करण्यास सांगीतली.
🔸पाठात आलेले अनुस्वारयुक्त शब्द,जोडाक्षरयुक्त शब्द शोधून यादी तयार करण्यास सांगीतली.
🔹जी जोडी सर्वात आधी सर्व शब्दांचे स्वरचिन्हानुसार वर्गीकरण करून यादी तयार करेल त्या जोडीचे टाळ्या वाजवून अभिनंदन करावे.👏
🔸वरील प्रमाणे रोज एका पाठातील शब्दांचे वर्गीकरण करुन आणण्यासाठी गृहपाठ द्यावा.
🔴🔵🟢🔘🟢🔵🔴
👉 उपक्रमाची निष्पत्ती...
🎯स्वंयअध्ययनासाठी वरील उपक्रम अतिशय उपयुक्त आहे.
🎯अध्यापनात भाषिक खेळाचा वापर केल्यामुळे अध्ययन-अध्यापन आनंददायी होते.
🎯विद्यार्थ्यांना अवांतर वाचनाची सवय लागली.
🎯वर्गात सराव झाल्यामुळे गृहपाठ आवडीने करून येतात.
🎯वर्णानुक्रमे शब्द यादी तयार करता येते.
❀▬▬▬▬❀♏💲🅿 ❀▬▬▬▬❀
✍ सौ. अलका राकेश फुलझेले ✍
❂~✧~●~~●~~●★●~~●~~●~✧~❂
👉 उपक्रमाची निष्पत्ती...
🎯स्वंयअध्ययनासाठी वरील उपक्रम अतिशय उपयुक्त आहे.
🎯अध्यापनात भाषिक खेळाचा वापर केल्यामुळे अध्ययन-अध्यापन आनंददायी होते.
🎯विद्यार्थ्यांना अवांतर वाचनाची सवय लागली.
🎯वर्गात सराव झाल्यामुळे गृहपाठ आवडीने करून येतात.
🎯वर्णानुक्रमे शब्द यादी तयार करता येते.
❀▬▬▬▬❀♏💲🅿 ❀▬▬▬▬❀
✍ सौ. अलका राकेश फुलझेले ✍
❂~✧~●~~●~~●★●~~●~~●~✧~❂
No comments:
Post a Comment