सौ. अलकाताई राकेश फुलझेले उपक्रमशील शिक्षिका 'महाराष्ट्र शिक्षक पॅनल' च्या सक्रिय संचालक तालुका जिल्हा पालघर यांनी शाळेत राबवलेले व स्वतः लेखन केलेले...
"माझी शाळा ~ माझे उपक्रम"
सर्व शिक्षकांना वर्गात अध्यापन आनंददायी करण्यासाठी उपयुक्त पडतील असे विषयवार उपक्रम... व गणित नवोपक्रम मालिका...
❂~✧~●~~●~~●★●~~●~~●~✧~❂
⏬⏬ उपक्रम क्र.- 1 💠 उपक्रमाचे नाव ⏬⏬
🤹♀खपची टाका अंक वाचा...🤹♂
━━═•◆●★◆★●◆•═━━
👉इयत्ता — पहिली👉विषय — गणित
👉कृती —
🔹जेवढे अंक शिकवून झाले तेवढेच घ्या.
🔸वर्गात किंवा वर्गाबाहेर सहा चौकोन आखा.
🔹प्रत्येक चौकोनात एक अंक लिहा.
🔸अंक क्रमाने लिहू नका.
🔹प्रथम शिक्षक खेळाचे प्रात्यक्षिक करून दाखवतील.
🔸एका विद्यार्थ्याच्या हातात खपची देऊन चौकोनाच्या विरूद्ध दिशेला तोंड करून उभे करा.
🔹विद्यार्थ्याने खपची टाकल्यावर ती ज्या चौकोनात पडली त्या चौकोनातील अंक वाचायला सांगा.
🔸वाचलेल्या अंकावर कृती करून घ्या.
🔹उदा..३ च्या घरात खपची पडली तर तीन उड्या मार,तीन टाळ्या वाजव,तीन बोट दाखव,तीन दगड आण,तीन पाने आण....
🔸अशाप्रकारे प्रत्येक विद्यार्थ्याला संधी द्यावी.
🟣🔵🟥 🟡🟢
👉 उपक्रमाची निष्पत्ती...
🎯अंकांचे दृढीकरण होते.
🎯अंक अचूक ओळखतात.
🎯खेळातून विद्यार्थी लवकर शिकतात.
🎯खेळातून अभ्यासाची आवड निर्माण करणे.
🎯कृतींची भाषा सहज करता येते.
🎯शून्याची संकल्पना स्पष्ट होते.
❀▬▬▬▬❀♏💲🅿 ❀▬▬▬▬❀
✍ सौ. अलका राकेश फुलझेले ✍
❂~✧~●~~●~~●★●~~●~~●~✧~❂
⏬⏬ उपक्रम क्र.- 2 💠 उपक्रमाचे नाव ⏬⏬
💠 गाडी आली.. पळा रे पळा... 💠
━━═•◆●★◆★●◆•═━━
👉 शैक्षणिक साहित्य — घंटा, खंजिरी
👉 कृती —
🔹मैदानावर मोठे वर्तुळ आखा.
🔸वर्गातील सर्व विद्यार्थ्यांना वर्तुळावर उभे करा.
🔹एक गटप्रमुख वर्तुळामध्ये उभा करा.त्याने वर्तुळावरील मुलांना सूचना करावी की , " गाडी आली , गाडी आली पळा रे पळा....."
🔸गाडी आली ,गाडी आली पळा रे पळा असे म्हणतांना खंजिरी वाजवेल...तोपर्यंत मुलांनी पळावे.
🔹खंजिरीचा आवाज थांबला की , मुलांनी थांबावे.तेव्हा गटप्रमुख एका मुलासमोर उभा राहून ४ बोलेल समोरचा विद्यार्थी ५ बोलेल ,त्यानंतरचा विद्यार्थी ६ बोलेल....याप्रमाणे २० पर्यंत म्हणावे.चुकणारा विद्यार्थी बाद होईल..
🔸पुन्हा खेळ सुरू होईल...अशाप्रकारे १ ते २० अंकाचा सराव होईल.
🔹प्रत्येक वेळी गटप्रमुखाने वेगवेगळ्या अंकापासून सुरूवात करावी.
🔸नंतर १ ते २० संख्या उलट क्रमाने उदा. २० , १९ , १८ ,१७.........म्हणण्यासाठी हा खेळ घ्यावा.
🔹नंतर २१ ते ३० संख्या....तसेच ३१ ते ४० संख्या.....अशाप्रकारे १०० पर्यंतच्या संख्याचा खेळ वाढवत न्यावा.
👉 उपक्रमाची निष्पत्ती...
🎯१ ते २० संख्या क्रमाने म्हणता येतात.
🎯१ ते २० संख्या उलट्या क्रमाने म्हणता येतात.
🎯संख्याज्ञान दृढ होते.
🎯 खेळातून ज्ञान प्राप्त होते.
🎯गणित विषयाची आवड निर्माण करणे.
❀▬▬▬▬❀♏💲🅿 ❀▬▬▬▬❀
✍ सौ. अलका राकेश फुलझेले ✍
❂~✧~●~~●~~●★●~~●~~●~✧~❂
⏬⏬ उपक्रम क्र.- 3 💠 उपक्रमाचे नाव ⏬⏬
💠 झटपट बेरीज वजाबाकी शिकूया.. ! 💠
━━═•◆●★◆★●◆•═━━
👉इयत्ता - पहिली👉साहित्य — पिस्त्याची टरफले. ( पिस्त्याची २० टरफले आतून रंगवून घ्या. )
👉 कृती —
🔹विद्यार्थ्यांना गोलाकार बसवा.
🔸दहा टरफले खुळखुळवून विद्यार्थ्यांच्या समोर टाकावी.त्यांना पुढील प्रश्न तोंडी विचारावी.....👇
१ ) टाकलेल्या टरफलातील रंगीत बाजू वर दिसणारी टरफले मोजा ?
२ ) बाहेरी बाजू वर दिसणारी टरफले मोजा ?
३ ) यातील मोठी संख्या कोणती ?
४ ) यातील लहान संख्या कोणती ?
५ ) या दोन्हींची बेरीज करा.
६ ) या दोन्हींची वजाबाकी करा.
७) याच टरफलातून पेक्षा लहान, पेक्षा मोठे, कितीने लहान, कितीने मोठे असाही सराव करून घ्यावा.
🔹हळूहळू पिस्त्याची टरफले वाढवत न्यावी..... शेवटी २० टरफले टाकून बेरीज वजाबाकीचा सराव घ्यावा.
👉 उपक्रमाची निष्पत्ती...
🎯 संख्याज्ञानचे दृढीकरण होते.
🎯 लहान मोठ्या संख्येचा संबोध दृढ होतो.
🎯 तोंडी बेरीज वजाबाकी करतात.
🎯 खेळातून गणित विषयाची आवड निर्माण होते.
❀▬▬▬▬❀♏💲🅿 ❀▬▬▬▬❀
✍ सौ. अलका राकेश फुलझेले ✍
❂~✧~●~~●~~●★●~~●~~●~✧~❂
🟢
💠 माझा मिञ शोधा.... 💠
━━═•◆●★◆★●◆•═━━
👉 साहित्य —विदुषकाची टोपी , चेंडू इष्टिकाचिती आकाराची खोकी, फासा, आयत, ञिकोण, चौरस, षटकोण, दंडगोल, लोलक यांच्या आकृत्या...
शंकू, गोल , इष्टिकाचिती, घन, आयत, ञिकोण , वर्तुळ चौरस, दंडगोल, लोलक या अाकृत्यांच्या नावांची कार्डे...
👉कृती—
🔹वर्गातील दहा — दहा विद्यार्थ्यांना समोरासमोर दोन ओळीत बसवा.
🔸पहिल्या ओळीतील दहा विद्यार्थ्यांच्या हातात अाकृत्या द्या.
🔹दुसर्या ओळीतील दहा विद्यार्थ्यांच्या हातात नावांची कार्ड द्यावी.
🔸"माझा मिञ मला द्या " खेळाविषयी सूचना द्यावी.
🔹उदा....वर्तुळाची आकृती ज्या विद्यार्थ्याजवळ आहे त्याने व वर्तुळाच्या नावाचे कार्ड ज्या विद्यार्थ्याजवळ असेल ते दोघे जवळ येतील.
🔸सर्वात आधी आणि अचूक जोडी जे विद्यार्थी लावतील त्यांचे टाळ्या वाजवून अभिनंदन करावे. 👏
🔹याप्रमाणे भौमितीक आकार व त्यांची नावे यांच्या जोड्या *" माझा मिञ शोधा "* या खेळातून सराव घ्यावा.
👉 उपक्रमाची निष्पत्ती...
🎯भौमितिक आकारांची ओळख होते.
🎯अाकृत्या व त्यांची नावे यांचे दृढीकरण होते.
🎯दिवसभराच्या अभ्यासाचा क्षीण घालवणे.
🎯 वर्गात आनंदाचे वातावरण निर्माण करणे.
❀▬▬▬▬❀♏💲🅿 ❀▬▬▬▬❀
✍ सौ. अलका राकेश फुलझेले ✍
❂~✧~●~~●~~●★●~~●~~●~✧~❂
▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂
▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂
💠 टाळी मारूनी जावे..... 💠
━━═•◆●★◆★●◆•═━━
👉 शैक्षणिक साहित्य— 2 ते 10 पाढ्यांची संख्याकार्ड....
👉 कृतीची कार्यवाही —
🔹दहा दहा विद्यार्थ्याचा दोन गट करावे.
🔸दोन्ही गट समोरासमोर बसवावे.
🔹एक हुषार विद्यार्थी गटप्रमुख म्हणून नेमावा.
🔸दहा विद्यार्थ्यांच्या गळ्यात 4 च्या पाढ्याचे एकेक संख्याकार्ड लावावे.
🔹पुढच्या रांगेतील एका विद्यार्थ्याचे डोळे गटप्रमुखाने बंद करावे.
🔸गटप्रमुखाने सुरात म्हणावे, 'चार चोकने यावे, टाळी मारूनी जावे. हसू नये, बोलू नये,गुपचुप जाऊन बसावे.'
🔹चार चोक सोळा' म्हणून 16 संख्याकार्ड गळ्यात असलेला विद्यार्थी डोळे झाकलेल्या विद्यार्थ्याला टाळी देईल व जागेवर गुपचुप जाऊन बसेल.
🔸आता गटप्रमुखाने ज्या विद्यार्थ्याचे डोळे झाकले होते, ते उघडावे.
🔹डोळे उघडल्यावर त्या विद्यार्थ्याने 16 संख्याकार्ड गळ्यात असलेल्या विद्यार्थ्याचे नाव मोठ्याने सांगावे.
🔸जर त्याला ओळखता आले नाही तर तो बाद होईल.
🔹दुसर्या विद्यार्थ्याचे डोळे झाकावे व असाच खेळ सुरू ठेवावा.
🔸अशाप्रकारे 2 ते 10 पाढ्यांचा खेळ घ्यावा.
🌀मोठ्या वर्गासाठी वर्ग — वर्गमूळ,घन — घनमुळ यासारख्या घटकाचा सराव या उपक्रमातून घेता येईल.
👉 उपक्रमाची निष्पत्ती...
🎯 हसत खेळत सर्वांचे पाढे पाठ होतात.
🎯 पाढ्यांचे दृढीकरण होते.
🎯 कृतीतून मिळालेले ज्ञान चिरकाल स्मरणात राहते.
🎯 एकाग्रता वाढते.
🎯खेळातून ज्ञान प्राप्त होते.
❀▬▬▬▬❀♏💲🅿 ❀▬▬▬▬❀
✍ सौ. अलका राकेश फुलझेले ✍
❂~✧~●~~●~~●★●~~●~~●~✧~❂
⏬⏬ उपक्रम क्र.- 6 💠 उपक्रमाचे नाव ⏬⏬
💠 टप्पा उडी मारुया... 💠
━━═•◆●★◆★●◆•═━━
फरशीवर जमिनीवर आखलेली १ ते १०० ची चौरस चौकट काढा.
👉कार्यवाही —
🔹एका विद्यार्थ्याला १ या संख्येवर उभे करावे.त्याला दोनच्या टप्प्याने दहा उड्या मारायला सांगायच्या.
उदा— ३ , ५ , ९ , ११ , १५, १७, १९ , २१...अशा उड्या मारतांना तोंडाने पुढच्या टप्प्याच्या संख्या म्हणेल.
🔸दुसर्या विद्यार्थ्याला १ या संख्येवर उभे करून ३ च्या टप्प्याने उड्या मारायला सांगावे.
🔹याप्रमाणे प्रत्येक विद्यार्थ्याला १ पासून ९ पर्यंतच्या संख्येचे टप्पे दाखवण्यासाठी उड्या मारून घ्याव्या.
👉सूचना— विद्यार्थ्यांना लांब उडी मोठ्या संख्येसाठी शक्य नसेल तर मोठ्या संख्येच्या टप्प्यासाठी धावत जाऊन त्या टप्प्यावर उभे राहायला सांगा व संख्या उच्चारायला लावा.
🔹विद्यार्थ्यांना १ ते १०० चौकटीतील सम संख्यावर उडी मारायला सांगावी.
🔸याचप्रमाणे विषम संख्येवर उडी मारायला सांगावी.
👉 उपक्रमाची निष्पत्ती...
🎯संख्याज्ञानचे दृढीकरण होते.
🎯विद्यार्थी टप्पे ओळखतात.
🎯टप्प्याने संख्या ओळखतात.
🎯सम विषम संख्या ओळखतात.
❀▬▬▬▬❀♏💲🅿 ❀▬▬▬▬❀
✍ सौ. अलका राकेश फुलझेले ✍
❂~✧~●~~●~~●★●~~●~~●~✧~❂
No comments:
Post a Comment